Dirk Depoorter
Woensdag 13 maart
We (Hedwig, Dirk en ikzelf) vertrekken terug naar Gambia. Voorspoedige reis, over Dakar naar Banjul. We landen rond 19 u in Gambia, waar onze vaste Gammol medewerkers Omar en Lamin ons opwachten. En, zoals steeds, een heel hartelijk weerzien!
Na een ritje van 40 min. komen we toe waar we logeren, Mama Africa Art Residence. Mooi logement, vriendelijke mensen. We eten samen met Omar en Lamin, maar gezien de Ramadan een paar dagen geleden is begonnen, wachten we tot na zonsondergang. Eerste vergadering na het eten: bespreken van ons programma en de aanpak voor de volgende dagen.
Donderdag 14 maart
Gammol school community
Onze eerste afspraak is met de schooldirecteurs van onze 3 scholen: Yusupha Jassey (Falaa), Omar Jarju (Abuko) en Lamin Bojang (Sanchaba). Abuko is een Engelse school, Sanchaba en Falaa zijn Arabische scholen (waar kinderen ook in het Engels onderwezen worden, maar waar er ook aandacht is voor het Arabisch. De kinderen die naar onze scholen gaan zijn tussen 3 en 6 jaar voor de nursery school en tussen 6 en 12 jaar voor de primary school.
Onze doelstelling met de Gammol scholen is ervoor zorgen dat de kinderen kwalitatief onderwijs krijgen, die hen voorbereid op het (wat wij noemen) secundair onderwijs.
Door een school community op te starten met de 3 scholen, rekenen we erop dat ze van elkaar kunnen leren om zo de kwaliteit van het onderwijs te verhogen, en een standaard te bepalen die we kunnen gebruiken als we later nieuwe scholen willen bouwen.
Er zijn 3 aspecten waar we ons over buigen:
- Het financiële: dit start bij het bouwen van de school en de inrichting ervan, het bekostigen van de werking (lonen leerkrachten, lesmateriaal…) en de funding (tussenkomst Gammol, schoolgeld…).
- Het organisatorische: hoeveel leerkrachten, hoeveel leerlingen, welk lesmateriaal, wat met de maaltijden, hoe organiseer je de klassen, …
- Het educatieve: welke normen wensen te hanteren, afnemen van testen en opvolgen van de leerlingen, welke lespakketten, uitwisselen van ervaring, teach de teacher, …
van het onderwijs
Dit lijkt op het eerste gezicht allemaal een evidentie, maar dit blijkt in de praktijk helemaal niet het geval te zijn. Uit onze gesprekken blijkt nogmaals duidelijk hoe verschillend onze culturen zijn en daardoor ook de manier waarop we een aantal zaken benaderen vanuit een totaal andere logica.
Wat we vaststellen is dat er veel goesting aanwezig is om dit samen (de 3 scholen) aan te pakken. En dat er veel goede wil is om dit ook samen met ons te doen. Om onze inzichten, voor wat ze waard zijn, in overweging te nemen en hieruit te leren.
Een volgende stap is om dit om te zetten in de praktijk. Want ook dit is niet evident, omdat er zoveel beperkingen zijn: het aantal leerkrachten (te weinig), het aantal kinderen (tot 60 voor 1 klas), beperkte financiële middelen… Voorbeeld: om de leerkrachten te betalen (3.500 dalasi/maand = 47 euro) zijn er communities die groenten in tuinen kweken om ze dan op de markt te verkopen om leerkrachten te kunnen betalen.
We nemen afscheid met de belofte dat Yusupha, Omar en Lamin nog dit weekend samenkomen, om de verschillende aspecten dieper uit te spitten, zodat we hier maandag op terug kunnen komen, voordat wij terug naar België vertrekken.
De rol van de regering bij dit alles? Beperkt, vooral voor de jongste kinderen in de nursery schools.
Nemisat
Volgende stop is Nemisat. Dit is een dorp waar we al een waterinstallatie hebben geplaatst. We worden ontvangen door Ousman Saidy, de Alkali (burgemeester), Faburama Sarr (de verantwoordelijke voor de installatie) en nog enkele notabelen.
Dit is een voorbeeld-community. Elke compound draagt maandelijks een beperkte som af om het water te kunnen gebruiken. Het is een vrij grote community, waardoor ze nu al +-77.000 dalasi (iets meer dan 1.000 euro) bijeen gespaard hebben. Dit wordt allemaal goed opgevolgd door Faburama.
Ze hebben ons uitgenodigd om ons nogmaals te bedanken voor de installatie die we daar geplaatst hebben, en om te vragen voor een uitbreiding van de waterinstallatie. Maar – en hier zien we een schitterende evolutie – ze stellen voor om de toren zelf te betalen met het ingezamelde geld, en vragen ons of het mogelijk is om enkel het watervat te schenken. Voor ons is dit een voorbeeld voor andere communities en we stemmen dan ook toe om hen een watervat, 3 extra kranen (+ leidingen) te schenken en de installatie te doen. Knap wat ze hier doen!
Fula Kunku
Op naar Fula Kunku, waar Landing Tamba ons staat op te wachten, samen met de drijvende krachten van de communities: een 15-tal vrouwen. Hier staat nog een oude installatie met een vat van 1.000 liter. Tegenwoordig plaatsen we installaties met een watervat van 4.000 liter of 8.000 liter (2 vaten).
Bij ons bezoek verleden jaar stelden we vast dat het onderhoud van de installatie en de omgeving te wensen overliet. We hebben Landing daar ook op aangesproken, omdat er toen al de vraag was naar een uitbreiding van de installatie. Een uitbreiding die ook wel nodig is, gezien de groeiende gemeenschap. We hebben toen beloofd dat we akkoord waren voor een uitbreiding, maar enkel als er meer zorg voor gedragen wordt. We hebben kunnen vaststellen dat dit nu het geval is. Omar heeft ons verzekerd dat wat we vandaag gezien hebben niet eenmalig was, omdat we hier een afspraak hadden. Hier gaan we dus ook uitbreiden.
Vraag die we ons moeten stellen: wanneer plaatsen we een vat van 4.000 liter met +-10 kranen, wanneer 2 vaten van 4.000 liter met +-15 kranen?
Een vraag die we kregen, maar wat we zeker niet bereid zijn te doen, is de kranen in compounds plaatsen. Dit zou immers betekenen dat het water niet beschikbaar is voor iedereen. We hebben Landing ook gevraagd om de werkwijze van Nemisat (maandelijkse bijdrage) hier ook in te voeren. Landing heeft ons beloofd dit te doen. Volgend jaar komen we hierop terug.
Sanyang Garden
Volgende stop is Sanyang Garden, een van de grootste tuinen in Sanyang en omstreken (5 hectaren) waar een gedeelte van de bewoners van Sanyang groenten kweken, elk op een eigen perceeltje. De reden waarom we hier langs komen is omdat vorig jaar één van de pompen kapot is gegaan. De herstelling is vlot verlopen. Om een idee te geven van de grootte: hier staan 3 torens: 1 x 10.000 liter, 2 x 5.000 liter. Het opgepompte water wordt verdeeld over een 20-tal waterbekkens verspreid over het ganse domein, zodat er vlot aan water kan geraakt worden door iedereen. Todo’tje hier: versleten Gammol-bord vervangen.
We maken hier kennis met de nieuwe voorzitster van het nieuwe Sanyang VDC (Village Development Committee), Jonsaba Sillah, dixit Tata. Een energieke dame, de tweede vrouw ooit die aan het hoofd van het VDC komt. We hebben met haar en het VDC zondag een afspraak.
Sanyang vismarkt
herstelling nodig
Laatste stop voor vandaag is de Fishing Market van Sanyang aan de kust. Hier loopt een en ander mis. Dit is een overdekte marktplaats waar de vissers hun vangsten verkopen aan handelaars, om door te verkopen aan de horeca of op de vele (permanente) markten die er zijn. Gammol heeft in 2004 de markt gebouwd en in 2017 een nieuwe overkapping van de markt betaald. En deze moet opnieuw dringend hersteld worden.
Daarnaast is er een Gammol waterinstallatie die de omgeving van water voorziet. Bij het plaatsen van de pomp is het altijd de doelstelling geweest om de vissers en andere mensen die er werken van water te voorzien. Alles samen zouden hier zo’n 2.000 mensen werken, die we op die manier van drinkbaar water voorzien. Twee problemen hiermee: de installatie pompt nu blijkbaar licht zout water op en de restaurants die er gekomen zijn naast de fishing market tappen water af voor hun tuinen.
Naast onze waterinstallatie bevindt er zich nog een andere installatie, eigendom van de Sea Costal Rescue, die wel zoet water pompt. Probleem hier is dat het watervat te klein is, dat er ook geen vertakkingen met kranen zijn, waardoor de pomp onderbenut is. Dit zou opgelost kunnen worden door een bestaande 3e watertoren (zonder pomp) aan te sluiten op de installatie van de Sea Costal Rescue. Probleem: die toren (waarop het watervat staat) is doorgeroest. Het watervat vol laten lopen is te gevaarlijk, de toren zou kunnen bezwijken onder het gewicht.
Verleden jaar hadden we al een vergadering met de verantwoordelijken van de fishing market, waar we de 2 eerste problemen besproken hebben. Waar we hen zelfs een oplossing hebben aangereikt. Onze Gammol pomp is er immers nooit gekomen om private restaurants van water te voorzien. Het eerste dat moest gebeuren is de restaurants te laten betalen voor het water. De inkomsten hiervoor kunnen dan dienen om de nodige herstellingen te doen.
Ze hebben dit ook ingevoerd. De restaurants betalen nu voor het water. Echter, nieuw probleem dat opgedoken is: die centen komen bij de VDC terecht en niet bij de Fishing Market zelf, waardoor ze nog nergens staan. En terug bij ons komen aankloppen.
Wij hebben zondag een afspraak met de nieuwe VDC en gaan dit aankaarten. Wij willen instaan voor het herstel van het dak, een nieuwe toren en aansluiting aan de pomp van de Sea Costal Rescue, eventuele extensies om water bereikbaar te maken in het vissersdorp, maar enkel als ze bereid zijn hiervoor te betalen. Dit is een goed voorbeeld van hoe er al te gemakkelijk vanuit gegaan wordt dat wij kosteloos blijven sponseren, terwijl de middelen voorradig zijn om de problemen zelf aan te pakken.
We sluiten onze dag af in onze lodge met een bespreking over wat er moet gebeuren met ons Gammol-huis. Ook dit is een onderwerp dat we zondag ter sprake willen brengen in onze vergadering met het VDC.